- เครื่องเงิน (ประเกือม)

ประเกือม คำว่าประเกือม เป็นภาษาเขมร ซึ่งใกล้เคียงกับภาษาไทยว่า ประคำ ใช้เรียกเม็ดเงิน เม็ดทองชนิดกลม ที่นำมาร้อยเป็นเครื่องประดับ ประเกือม สุรินทร์ เป็นลูกกลมทำด้วยเงิน เช่นเดียวกับที่อื่นๆ แต่สิ่งที่แตกต่างคือ มีหลากหลายรูปแบบและลวดลาย เนื่องจากทำด้วยแผ่นเงินบางๆ ที่ตีเป็นรูปต่างๆ พร้อมกับอัดครั่งไว้ภายใน ทำให้สามารถแกะลายได้สะดวก

ประเกือมมีตั้งแต่ขนาดเล็กที่สุดเส้นผ่าศูนย์กลางประมาณครึ่งเซ็นติเมตร ไปจนถึงขนาดใหญ่ประมาณ 2.5 - 3 เซ็นติเมตร มีหลายลวดลาย ได้แก่ ถุงเงิน หมอน แปดเหลี่ยม หกเหลี่ยม กรวย แมงดา กระดุม โอ่ง มะเฟือง ตะโพน ฟักทอง จารย์(ตะกรุด) ส่วนใหญ่จำลองมาจากธรรมชาติ เช่น ลายตาราง ลายกลีบบัว ลายดอกพิกุล ลายดอกจันทร์ ลายพระอาทิตย์ ลายดอกทานตะวัน ลายตากบ ประเกือมส่วนใหญ่จะรมดำเพื่อให้ลายเด่นชัด ความสวยงามของประเกือมจึงอยู่ที่ลายที่แกะด้านนอก และความแวววาวของเนื้อโลหะเงิน

เส้นทางสู่หมู่บ้านเครื่องเงิน

หมู่บ้านโชค ต.เขวาสินรินทร์ กิ่งอำเภอเขวาสินรินทร์ อ.เมือง จ.สุรินทร์ นับเป็นหมู่บ้านแรกที่ทำประเกือมขึ้น เมื่อหลายร้อยปีมาแล้ว เชื่อว่าสืบทอดมาจากบรรพบุรุษที่อพยพมาจากเขมร โดยสมัยก่อนมีการทำทั้งเครื่องเงิน และเครื่องทองด้วย ต่อมาความต้องการของตลาดเพิ่มขึ้น การผลิตก็ขยายตัวเกือบทั่วทั้งตำบลเขวาสินรินทร์ แต่บริเวณที่ยังคงเป็นสถานที่หลักที่มีผู้ประกอบการมากที่สุดคือ หมู่ที่ 3 บ้านโชค และหมู่ที่ 4 บ้านโชคหัวแรด

ถ้าหากเราเดินทางจากเทศบาลเมืองสุรินทร์ข้ามทางรถไฟไปตามถนนสายสุรินทร์ - ร้อยเอ็ด ถึงหลัก กม. 14 ก็มีทางลาดยางเลี้ยวขวาจะมีป้ายบอกบ้านเขวาสินรินทร์ ” หมู่บ้านทอผ้าไหม ” อีกป้ายหนึ่ง ” หมู่บ้านหัตถกรรมเครื่องเงิน ” พอเข้าไปได้ 2 กม. จึงถึงบ้านนาโพธิ์ เลยไปอีกประมาณ 2 กม. จะถึงบ้านเขวาสินรินทร์ ไปอีก 1 กม. จะถึงบ้านโชค และอีก 2 กม. จะถึงบ้านสดอทั้งหมดนี้ คือหมู่บ้านเครื่องเงิน